Kiracı ile ev sahibi arasında imzalanan kira sözleşmesinde yer alan depozito maddesi, tarafların karşılıklı yükümlülüklerini güvence altına almayı amaçlar. Türk Borçlar Kanunu’na göre, depozito tutarı en fazla üç aylık kira bedeli kadar olabilir ve bu bedel kiracının taşınmazı hasarsız teslim etmesi şartıyla kiraya veren tarafından iade edilmelidir. Ancak uygulamada bazı ev sahipleri, hukuki gerekçeye dayanmaksızın depozitoyu iade etmeyebilir. Böyle durumlarda kiracıların yasal hakları devreye girer ve çeşitli başvuru yolları mümkündür.
Ev Sahibi Hangi Şartlarda Depozito Kesintisi Yapabilir?
Ev sahibi, depozito bedelinden yalnızca kiracının taşınma sırasında doğrudan sebep olduğu maddi zararlar veya ödenmemiş kira ve aidat borçları gibi haklı alacaklar için kesinti yapabilir. Ancak bu kesintilerin belgelenmesi gerekir. Örneğin, hasar gören bir kapı ya da kırılan cam için tamir faturası sunulmalıdır. Ayrıca depozito, kiracının olağan kullanım sonucu oluşan yıpranmalardan dolayı kesilemez. Bu durum yargı kararlarında da açıkça ifade edilmiştir. Herhangi bir kesinti yapılması planlanıyorsa bunun somut ve objektif dayanaklara sahip olması gerekir.
Depozito Geri Alınmazsa Kiracı Nasıl Hukuki Yola Başvurabilir?
Ev sahibinin haklı bir gerekçesi olmaksızın depozitoyu iade etmemesi halinde kiracı, öncelikle yazılı bir ihtarname ile iade talebini iletebilir. Bu adımda genellikle noter kanalıyla resmi bildirim yapılması önerilir. İade yapılmaması durumunda ise kiracı, zorunlu arabuluculuk sürecini başlatmalı ve anlaşma sağlanamazsa sulh hukuk mahkemesinde alacak davası açabilir. Davada kira sözleşmesi, banka dekontları ve depozito bedelinin ödendiğine dair belgeler büyük önem taşır. Mahkeme, ev sahibinin keyfi davranış sergilediğini tespit ederse, kiracının lehine karar verir.
Depozito İadesi İçin Arabuluculuk Zorunlu mudur?
2023 yılı itibarıyla, kira ilişkilerinden doğan alacak-verecek davalarında arabuluculuk, dava açmadan önce zorunlu hâle getirilmiştir. Bu kapsamda, depozito iadesi talepleri için de doğrudan mahkemeye başvurmak mümkün değildir. Kiracı, önce arabuluculuk başvurusunda bulunmalı, karşı taraf davete katılmaz veya anlaşma sağlanamazsa bu durumda dava açma hakkı elde edilir. Arabuluculuk sürecinde taraflar arasında uzlaşma sağlanırsa, hazırlanan anlaşma belgesi mahkeme kararı niteliğindedir ve icra edilebilir.
Mahkemeye Başvurmadan Önce Hangi Belgeler Hazırlanmalıdır?
Kiracı, mahkemeye başvurmadan önce depozitonun ödendiğine ve iade edilmediğine dair somut kanıtları toplamalıdır. Bu belgeler arasında banka dekontları, kira sözleşmesi, evin hasarsız teslim edildiğini gösteren teslim tutanakları veya taşınmazın mevcut durumunu gösteren fotoğraflar yer alabilir. Ayrıca depozitonun iadesi talep edilen ihtarname ve arabuluculuk başvurusuna ait belgeler de dosyada yer almalıdır. Bu belgeler, hem arabuluculuk aşamasında hem de dava sürecinde kiracının haklılığını destekleyecek en önemli dayanaklardır.
Depozito iadesi ve kira uyuşmazlıklarında tüm hukuki süreçlerde profesyonel destek almak için arinhukuk.av.tr adresi üzerinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.