Tüketici hakları, bireylerin alım yaptıkları ürünlerde hak kaybı yaşamamaları için yasal güvence altına alınmıştır. Özellikle ayıplı mal konusu, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun çerçevesinde en sık karşılaşılan durumlardan biridir. Ayıplı mal, tüketicinin beklentisini karşılamayan, kullanım amacına uygun olmayan, tanıtımında belirtilen niteliklerden farklılık gösteren ya da eksik teslim edilen ürünler olarak tanımlanır. Bu durumda tüketicinin sahip olduğu haklar açıkça düzenlenmiş ve çeşitli çözüm yolları sunulmuştur.
Ayıplı Malın İadesi Kaç Gün İçinde Yapılmalıdır?
Tüketicinin ayıplı malı iade etme süresi, malın tesliminden itibaren 30 gündür. Bu süre içinde tüketici, ürünün iadesini talep edebilir, ücretsiz onarımını isteyebilir, malın yenisiyle değiştirilmesini talep edebilir ya da bedel indirimi yoluna gidebilir. Ayıbın gizli olması durumunda ise bu süre malın ayıbının fark edilmesinden itibaren 2 yıl içinde geçerlidir. Satıcının tüketiciyi bilgilendirmemesi halinde ise süre sınırlaması ortadan kalkabilir. Bu nedenle iade süresi dolmadan harekete geçmek önemlidir.
Taahhüt Edilen Özellik Yoksa Ne Yapılır?
Bir ürünün tanıtımında belirtilen teknik özellikler, performans bilgileri veya estetik detayları eksikse ya da farklıysa, bu durum ayıplı mal kapsamına girer. Örneğin bir telefonun suya dayanıklı olduğu iddia ediliyorsa ancak suya maruz kaldığında arıza veriyorsa bu ciddi bir ayıptır. Bu gibi durumlarda tüketici, taahhüt edilen özelliklerin bulunmadığını gerekçe göstererek ürünün iadesini ya da değişimini talep edebilir. Satıcı bu talepleri yerine getirmekle yükümlüdür.
Tüketici Hakem Heyetine Nasıl Başvuru Yapılır?
Tüketici ile satıcı arasında uzlaşma sağlanamazsa, tüketici bulunduğu ilçedeki Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurarak hakkını arayabilir. Başvuru için ürün faturası, yazışmalar, varsa ekspertiz raporu gibi belgeler gereklidir. 2025 yılı itibarıyla 104.000 TL’ye kadar olan uyuşmazlıklar için hakem heyetleri yetkilidir. Başvuru, e-Devlet üzerinden ya da elden dilekçeyle yapılabilir. Hakem heyeti, belgeleri değerlendirerek ortalama 3-6 ay içinde karar verir.
Ürün Değişimi Mi Para İadesi Mi Talep Edilmeli?
Tüketici Kanunu’na göre, tüketici ayıplı mal karşısında dört temel seçimlik hakka sahiptir: malın ayıpsız benzeriyle değiştirilmesi, ücretsiz onarım, bedel indirimi veya sözleşmeden dönerek para iadesi. Ürünün türüne ve ayıbın niteliğine göre bu seçeneklerden biri tercih edilebilir. Örneğin aynı ürün stokta yoksa para iadesi daha pratik bir çözüm olabilirken, teknik bir sorun varsa onarım daha hızlı sonuç verebilir. Seçim tamamen tüketiciye aittir; satıcı bu karara müdahale edemez.
2025’Te Tüketici Şikayetlerinde İzlenecek Yol Nedir?
2025 yılında da tüketiciler haklarını koruma sürecinde önce satıcı ile iletişime geçmeli, sorun çözülmezse yazılı delil oluşturmalı ve ardından Tüketici Hakem Heyeti veya Tüketici Mahkemesi’ne başvurmalıdır. Online alışverişlerde özellikle iade süreci ve cayma hakkı kapsamında yapılan işlemler dikkatle yürütülmelidir. Ayıplı mal durumlarında satıcının savunmaları dikkate alınır, ancak belgelerle desteklenen talepler büyük oranda tüketici lehine sonuçlanır. Bu nedenle süreç boyunca belgelerin eksiksiz saklanması gerekir.
Tüketici olarak karşılaştığınız ayıplı mal durumlarında haklarınızı doğru ve zamanında kullanmak büyük önem taşır. Eğer benzer bir durumla karşılaşıyorsanız ve nasıl bir yol izleyeceğinizi bilmiyorsanız, arinhukuk.av.tr adresinden uzman desteği alarak süreci daha güçlü bir şekilde yürütebilirsiniz.