Adli sicil kaydı, bireyin işlediği suçlar sonucu kesinleşmiş mahkeme kararlarının kayıt altına alındığı resmi bir belgedir. Bu kayıtlar, Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından tutulur. Adli sicil kaydının silinmesi, belirli hukuki şartların gerçekleşmesiyle mümkündür. Ceza infazının tamamlanmasının ardından belirli bir süre geçmişse, kayıtlar sistemden otomatik olarak silinir. Ancak bazı durumlarda kayıtlar arşivde kalmaya devam eder ve bu kayıtların silinmesi için bireyin ayrıca başvuru yapması gerekir. Adli sicil kaydı silinmesi için öncelikle suçun türü, cezanın niteliği ve infazın tamamlanma tarihi gibi unsurlar dikkate alınır. Kayıtların silinmesi için Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne yazılı başvuruda bulunulabilir.
Sabıka Kaydı ile Adli Sicil Kaydı Aynı Şey midir?
Halk arasında sıkça karıştırılan sabıka kaydı ve adli sicil kaydı kavramları aslında teknik olarak farklılık gösterir. Sabıka kaydı, genel anlamda kişinin geçmişte işlemiş olduğu suçlara dair resmi belgedir ve çoğu zaman adli sicil kaydının özet halidir. Ancak adli sicil kaydı, yalnızca kesinleşmiş mahkeme kararlarını içermez; aynı zamanda mahkeme tarafından verilen bazı kararların arşivlenmiş hallerini ve belirli durumlarda silinmiş kayıtları da kapsar. Yani sabıka kaydı, çoğunlukla belirli bir kamu kurumuna verilmek üzere düzenlenen sadeleştirilmiş bir belgedir. Özetle, her sabıka kaydı bir adli sicil kaydıdır ama her adli sicil kaydı sabıka kaydı değildir.
Adli Sicil Kaydı Ne Zaman Kendiliğinden Silinir?
Adli sicil kaydının kendiliğinden silinmesi, Türk Ceza Kanunu ve Adli Sicil Kanunu’nda öngörülen sürelerin dolmasıyla gerçekleşir. Bu süreler, cezanın türüne göre değişiklik gösterir. Örneğin, kısa süreli hapis cezaları veya adli para cezaları infaz edildikten sonra genellikle 5 yıl içinde kayıttan düşer. Hapis cezası gibi daha ağır yaptırımlar için bu süre 10 yıla kadar çıkabilir. Bu süreler, cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren işlemeye başlar. Eğer kişi bu süre zarfında yeni bir suç işlemezse, adli sicil kaydı sistemden otomatik olarak silinir. Ancak bazı özel durumlarda bu kayıtlar arşiv sistemine aktarılır ve arşiv kaydının silinmesi için ayrıca talepte bulunmak gerekir.
Adli Sicil Kaydı Silinme Süresi Hangi Durumlarda Uzar?
Adli sicil kaydının silinme süresi, kişinin yeniden suç işlemesi, hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararının bozulması veya infaz sürecinde aksaklıklar yaşanması gibi durumlarda uzayabilir. Ayrıca, cezanın tamamlanmasına rağmen hükümlü hakkında denetimli serbestlik kararı verilmişse, bu sürecin tamamlanması beklenir. Yani cezanın fiilen infaz edilmesi tek başına yeterli değildir; denetim süreleri ve diğer adli süreçlerin de tamamlanmış olması gerekir. Eğer kişi, infaz tamamlandıktan sonra belirli süre içerisinde başka bir suç işlerse, önceki suçun kaydının silinme süresi ileriye atılır. Bu nedenle sabıka kaydının silinme süresi, sadece zamana değil aynı zamanda kişinin sonraki davranışlarına da bağlıdır.
Hangi Cezalar Sicil Kaydından Otomatik Olarak Silinmez?
Her ceza, infazı tamamlandığında otomatik olarak adli sicilden silinmez. Özellikle ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet hapis ve belirli terör suçları gibi bazı suç türlerinde kayıtlar kalıcı olabilir. Ayrıca, disiplin cezaları, güvenlik tedbirleri veya belli hakların kısıtlanması gibi mahkeme kararları da otomatik olarak silinmeyebilir ve arşiv kaydı olarak tutulur. Bu tür kayıtların tamamen silinmesi için kişinin Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne yazılı başvuru yapması ve “arşiv kaydının silinmesi” talebinde bulunması gerekir. Mahkeme kararıyla verilmiş olan kamu haklarından yoksunluk kararları da sicil kaydında daha uzun süre kalabilir.
Adli Sicil Kaydı Silme Başvurusu Nereye Yapılır?
Adli sicil kaydı silme işlemi için başvurular, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne yapılır. Başvuru dilekçesi, kişinin kimlik bilgileri, sicil numarası ve silinmesi istenen kayıtla ilgili açıklamalarla birlikte sunulmalıdır. Başvurular, doğrudan bu müdürlüğe elden verilebileceği gibi, posta yoluyla ya da e-Devlet üzerinden yönlendirilen kanallar aracılığıyla da yapılabilir. Talep üzerine kayıtlar incelenir ve ilgili kanun hükümlerine göre silinme şartları oluşmuşsa işlem gerçekleştirilir. Eğer başvuruya ret yanıtı verilirse, birey idari yargıya başvurarak itiraz hakkını kullanabilir. Bu süreçte hukuki destek alınması, başvurunun olumlu sonuçlanması açısından faydalı olabilir.
Yurt Dışı Vize Başvurularında Adli Sicil Kaydı Sorun Olur mu?
Yurt dışı vize başvurularında adli sicil kaydı özellikle önem arz eder. Vize başvurusu yapılan ülkenin konsolosluğu, kişinin sabıka kaydını görmek isteyebilir ve adli sicil kaydında yer alan bilgiler vize sürecini doğrudan etkileyebilir. Özellikle Avrupa Birliği ülkeleri, ABD, Kanada ve Avustralya gibi ülkeler, ağır suçlara ilişkin kayıtlara hassasiyetle yaklaşır. Sabıka kaydında yer alan cezanın türü, suça ilişkin detaylar ve kaydın halen aktif olup olmaması vize kararında belirleyici olur. Bu nedenle, adli sicil kaydında geçmişteki ceza bilgileri yer alıyorsa ve kayıt silinme koşullarını sağlıyorsa, başvurudan önce bu kayıtların silinmesi veya arşiv kaydının kaldırılması önerilir.