Araç değer kaybı, bir aracın kazaya karışması ve tamir edilmesi sonucunda ikinci el piyasa değerinde meydana gelen düşüştür. Araç ne kadar iyi onarılırsa onarılsın, kaza kaydı geçmişi nedeniyle piyasa değeri azalır ve satış sürecinde dezavantaj oluşturur. Sigorta şirketleri, kusurlu tarafın Zorunlu Trafik Sigortası kapsamında araç değer kaybını karşılamak zorundadır. Ancak, bu ödeme bazı yasal şartlara bağlıdır ve her durumda otomatik olarak yapılmaz.
Sigorta şirketleri, yalnızca kazada kusuru olmayan veya daha az kusurlu olan tarafın araç değer kaybını karşılar. Eğer kazaya neden olan taraf tamamen kusurluysa, karşı tarafın sigortası devreye girerek bu zararı karşılamakla yükümlüdür. Ancak, kazanın tespit edilmemesi, resmi tutanakların eksik olması veya kazada her iki tarafın da eşit kusurlu bulunması durumunda sigorta şirketleri ödeme yapmaktan kaçınabilir. Bu yüzden, araç sahiplerinin kazadan sonra tüm resmi işlemleri eksiksiz tamamlaması ve değer kaybı talebi için sigorta şirketlerine belirlenen süre içinde başvurması önemlidir.
Sigorta Şirketleri Hangi Durumlarda Araç Değer Kaybı Ödemekle Yükümlüdür?
Sigorta şirketlerinin araç değer kaybı ödemesi yapması için bazı şartların sağlanması gerekmektedir. Öncelikle, kazanın tespit edilmesi ve kimin kusurlu olduğunun belirlenmesi gerekir. Sigorta şirketleri, yalnızca kusursuz veya daha az kusurlu olan tarafın araç değer kaybını karşılar. Eğer kazaya neden olan taraf %100 kusurluysa, sigorta şirketi bu zararı karşılamak zorundadır.
Değer kaybı ödenebilmesi için kazaya karışan aracın tamir edilmesi ve hasarın trafiğe çıkışını engelleyecek düzeyde olmaması gerekir. Sigorta şirketleri, ağır hasarlı veya pert olmuş araçların değer kaybını karşılamaz, çünkü bu tür araçlar piyasa değerini tamamen kaybetmiş sayılır. Bunun yanı sıra, araç sahibinin başvurusunun kazadan sonraki 2 yıl içinde yapılmış olması gerekmektedir. Süresi içinde yapılmayan başvurular, sigorta şirketi tarafından reddedilebilir.
Sigorta şirketleri ayrıca aracın değer kaybını belirlerken, yalnızca karşı tarafın trafik sigortasını devreye sokar. Kasko sigortası ise değer kaybını karşılamaz. Bu nedenle, araç sahipleri değer kaybı talep ederken kazada kusurlu olan tarafın trafik sigortasına başvuru yapmalıdır.
Sigorta Şirketleri Araç Değer Kaybı Ödemesini Neye Göre Hesaplar?
Araç değer kaybı hesaplanırken, aracın marka ve modeli, yaşı, kilometresi, hasarın büyüklüğü ve onarım şekli gibi birçok faktör dikkate alınır. Sigorta şirketleri, Türkiye Sigorta Birliği tarafından belirlenen formüller ve eksper raporlarını temel alarak değer kaybı miktarını belirler.
Araç ne kadar yeni ve düşük kilometreye sahipse, değer kaybı o kadar yüksek olur. Çünkü yeni araçlar, ikinci el piyasasında daha fazla tercih edilir ve kazasız olması değerini önemli ölçüde etkiler. Ayrıca, hasarın niteliği de önemlidir. Kaporta değişimi, şasi onarımı veya orijinal parçaların yerine yan sanayi ürünlerin kullanılması gibi işlemler, araçta daha fazla değer kaybına yol açar. Sigorta şirketleri, bu gibi faktörleri göz önünde bulundurarak ödeme yapar, ancak bazen eksik hesaplama veya düşük ödeme teklif edebilir. Bu durumda, araç sahipleri bağımsız eksper raporlarıyla itiraz edebilir ve daha yüksek ödeme talep edebilir.
Sigorta Şirketleri Araç Değer Kaybı Ödemesini Reddederse Ne Yapılmalı?
Sigorta şirketleri bazı durumlarda araç sahiplerinin değer kaybı taleplerini reddedebilir veya ödemeyi geciktirebilir. Böyle bir durumda, araç sahibi sigorta şirketine itiraz hakkını kullanabilir ve hukuki süreç başlatabilir. Öncelikle, sigorta şirketine noter onaylı bir ihtarname göndererek ödeme talebi resmi olarak iletilmelidir. Eğer sigorta şirketi yine ödeme yapmazsa, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapılabilir.
Sigorta Tahkim Komisyonu, sigorta şirketleriyle yaşanan uyuşmazlıkları çözmek için oluşturulmuş bir kuruluştur. Araç sahibi, burada şikayetini bildirerek sigorta şirketinin haksız olup olmadığını değerlendirebilir. Eğer Tahkim Komisyonu sigorta şirketini haksız bulursa, sigorta şirketi ödeme yapmak zorunda kalır. Bunun dışında, araç sahipleri iş mahkemelerinde dava açarak sigorta şirketinden alacaklarını talep edebilirler.
Sigorta Şirketlerine Araç Değer Kaybı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Araç değer kaybı başvurusu yapmak için kazaya ilişkin tüm belgelerin eksiksiz olarak sigorta şirketine sunulması gerekmektedir. Başvuru süreci, sigorta şirketinin müşteri hizmetleri, web sitesi veya e-posta yoluyla gerçekleştirilebilir. Başvurunun işleme alınabilmesi için trafik kazası tespit tutanağı, eksper raporu, hasar onarım faturaları ve aracın ruhsat fotokopisi gibi belgeler sunulmalıdır.
Başvurudan sonra sigorta şirketi, eksper raporuna dayanarak değer kaybını hesaplar ve araç sahibine ödeme yapar. Yasal olarak sigorta şirketi, başvuru yapıldıktan sonra en geç 15 gün içinde ödeme yapmak zorundadır. Eğer sigorta şirketi bu süre içinde ödeme yapmazsa, araç sahibi itiraz hakkını kullanarak hukuki süreci başlatabilir.
Sigorta Şirketleri Araç Değer Kaybı Ödemesini Eksik Yaparsa Ne Yapılmalı?
Sigorta şirketleri bazen araç sahiplerine eksik ödeme yapabilir veya piyasa koşullarına göre düşük tazminat hesaplayabilir. Böyle bir durumda araç sahibi, sigorta şirketine itiraz dilekçesi sunarak ek ödeme talep edebilir. Eksik ödeme yapıldığını düşünen kişiler, bağımsız bir eksper raporu alarak sigorta şirketinin hesaplamasını karşılaştırabilir. Eğer bağımsız eksper raporu daha yüksek bir değer kaybı tespit ederse, araç sahibi bu raporu kullanarak sigorta şirketine resmi bir itirazda bulunabilir.
Sigorta şirketi ek ödeme yapmayı reddederse, Sigorta Tahkim Komisyonu’na veya mahkemeye başvurarak dava açılabilir. Hukuki süreçte sigorta şirketinin yanlış hesaplama yaptığı kanıtlanırsa, eksik ödeme tamamlanır ve araç sahibi yasal faiz ile birlikte değer kaybını alabilir.